Combineer verbale en visuele informatie 

Als informatie zowel verbaal als visueel ons brein binnenkomt, wordt deze beter opgeslagen in het geheugen. Het is daarom verstandig om je uitleg of teksten in de les aan te vullen met beeldmateriaal. Deze dubbele verwerking kan je helpen het leereffect van je lessen te vergroten.

De Dual Coding-theorie (dubbele-coderingstheorie) stelt dat de combinatie van woorden en beelden een beroep doet op twee verschillende verwerkingsmechanismen in het werkgeheugen. Als mensen een afbeelding van een hond zien terwijl erover verteld wordt, verwerken ze de afbeelding én het woord.

Door deze theorie toe te passen vergroot je de kans dat studenten later de geleerde informatie kunnen ophalen uit hun langetermijngeheugen, omdat ze de informatie associëren met zowel de tekst als de afbeelding.

Bij het inzetten op dubbele codering is het wel belangrijk om rekening te houden met de volgende overwegingen:

• Decoratieve afbeeldingen kunnen afleiden van de tekst en uitleg. De grotere cognitieve belasting zorgt voor slechtere opslag van de informatie. Het nadelige effect is echter gering en in onderzoek wordt vaak niet meegenomen wat de toename in belasting doet met de motivatie van studenten.
• Voeg vooral afbeeldingen toe als die meer duidelijk maken dan alleen de tekst. Denk aan afbeeldingen die de samenhang verduidelijken of teksten helpen interpreteren.
• Signaaltekens (zoals pijltjes) en integratie van de tekst in de afbeelding helpen om de samenhang tussen tekst en afbeelding te vergroten.

Hoe kun je in je les gebruikmaken van duaal coderen?

1. Leer studenten icoontjes te gebruiken bij aantekeningen

Je kunt studenten uitleggen hoe dubbel coderen werkt en hen aanleren dit principe toe te passen wanneer ze de leerstof verwerken. Laat hen bijvoorbeeld (zelfbedachte) icoontjes toevoegen aan hun aantekeningen of schema wanneer ze begrippen duiden.

2. Creëer duidelijke presentaties

Bij het maken van presentaties kun je goed rekening houden met dubbele codering, door bijvoorbeeld afbeeldingen of icoontjes in combinatie met steek­woorden te gebruiken. Als teksten van belang zijn, laat studenten die dan eerst even zelf lezen (en lees ze niet voor) voordat je verder gaat.

3. Life in Five Seconds

Life in Five Seconds is een boek(enreeks) met visuele samenvattingen van historische gebeurtenissen en fictieve verhalen. Het is een mooi voorbeeld van dubbele codering, dat ook erg leuk en nuttig kan zijn om studenten mee te laten werken. Vraag studenten om stappenplannen te maken of gebeurtenissen te reconstrueren met behulp van icoontjes, waarna je hen vraagt om die te voorzien van steekwoorden. Een variant hierop is om studenten wel de icoontjes te laten maken, maar deze vervolgens te laten rouleren zodat andere studenten elkaars werk moeten verklaren en er de steekwoorden aan toe moeten voegen.

Bronnen

Paivio, A. (2006). Dual Coding Theory and Education. Te downloaden via de website van ­CiteSeerX.

Schnotz, W., Fries, S., & Horz, H. (2009). Motivational aspects of cognitive load theory. In M. Wosnitza, S. A. Karabenick, A. Efklides, & P. Nenniger (Eds.), Contemporary motivation research: From global to local perspectives (p. 69–96). Boston, MA: Hogrefe & Huber Publishers.

Guo, D., Zhang, S., Wright, K. L., & McTigue, E. M. (2020). Do You Get the Picture? A Meta-­Analysis of the Effect of Graphics on Reading Comprehension. AERA Open, 6(1), 1–20.

Richter, J., Scheiter, K., & Eitel, A. (2016). Signaling text-picture relations in multimedia learning: A comprehensive meta-analysis. Educational Research Review, 17, 19–36.

Civaschi, M., & Milesi, G. (2013). Film in Five Seconds. London: Quercus Publishing.